Beren buruaz beste bat

Bidehuts musika kolektiboak bere hamargarren urtemuga ospatzeko kontzertu berezia egin zuen otsailean, Donostiako Bukowskin. Audience taldeak jo zuen, besteak beste, eta kolektiboan kide dituen hainbaten moldaketak egin ere bai. Hori izan zen ideiaren ernamuina; Bidehuts osatzen duten taldeek elkarren moldaketak egin eta disko batean grabatzea. Mirailak du izenburu bertsioen disko horrek, eta Gure arteko begirada zeharkakoak du azpi-izenburu esanguratsu.

Lisabö taldea, 2012an, EH Sona jaialdian, Bartzelonan. (Jordi Borras)

Ariketa interesgarria izan ohi da beste musikari edo talderen baten bertsioak egitea musikariarentzat. Bestea hobeto ezagutzeko bezainbat balio du norbera ezagutzeko ere, bestearen sorkuntzan harramazka eginez, hura miatuz norberaren ertzak noraino hel daitezkeen ikusteko, norbere buruaz beste bat egiteko. 

Taldetasunean eta autoerakuntzan izan du indarra Bidehutsek hastapenetik. Indar hori sendotzeko eta azaltzeko modua ere bada elkarren bertsioz osaturiko diskoa ontzea. Nola hautatu, ordea, kantuak? Non jarri galbahea? Karlos Osinaga Txap Lisaböko kide eta hainbat moldaketatan soinu teknikari lanak egin dituenak azaldu du prozesua: «Ez da premisa askorik izan. Hainbat ideia izan ziren hasieran; garbi genuen, antzekotasun edo gertutasun kontuak zirela medio, hobe zela zenbait gurutzaketa saihestea; Lisabö eta Saccoren artean, adibidez. Zozketa egitea erabaki genuen».  

Taldeak zozketatu zituzten. Ez kantuak. «Taldea egokituta, bakoitzak bestearen errepertorioaren errepaso moduko bat egin zuen, eta gustukoena, edo ondo egokitzen zitzaiena, edo interesgarriena hautatu zuten». Diskoak —biniloan ere plazaratu dute— bi zati ditu. A aldean Joseba Irazokik Jupiter Jonen “Gangsterrak operara doaz” moldatu du; Anarik, Irazoki beraren “Udaberriko eguzki”; Jupiter Jonek, Lisabören “Oroimenik gabeko filma”; Saccok, Gora Japonen “Reggaeton”, eta Gora Japonek Nireren Hamabost diskoko kantuen letretan oinarrituriko bertsioa egin du. B aldean, aldiz, Mursegok Saccoren “Eskuen lur azpia” moldatu du; Audiencek, Anariren “Ametsen eraiste neurtua”; Lisabök, Inoren Ero Niren “Hildako gizona”; Inoren Ero Nik, Audienceren “Criminal Tango Festa”, eta Nirek, Mursegoren “Iragana (Xauxarraren begietan)”. Lisabören beraren grabaketaz arduratzeaz gain, Sacco, Mursego, Jupiter Jon eta Nirerenaz ere arduratu zen Osinaga. «Arriskua izan zitekeen bakoitzari berea eman nahian soinu desberdinegiak azaltzea, eta saiatu gara nolabaiteko soinu batasuna ematen». 

Bidehuts osatzen duten taldeek lehen ere egina zuten antzeko ariketa bat: 2010ean Txinaurriak. Mikel Laboari ikasitako kantuak izeneko bertsioen bilduma argitaratu zuten, baina hartan bakarra izan zen bertsioen ardatza, Mikel Laboa, hain zuzen ere. Kolektibotik kanpoko beste zenbait musikari eta talde adiskidek ere parte hartu zuten. 

Oraingoan, Bidehutseko kideek soilik parte hartu dute. «Hau zen unea. Horrelako proiektu bat egiteak bere zailtasun praktikoak dauzka, eta orain zen unea, hamargarren urtemugaren harira. Elkartu gara, egin dugu, eta oso kontentu gaude. Badakigu ez dela disko bat asko saldu eta zabalduko dena, baina egin nahi genuen, gure artean gozatu nahi genuen, eta hala izan da, gainera», dio Osinagak.

Kontzertuan, 15na minutu
Ez da disko komertziala ziur aski, baina ifrentzua ere topatu dute Bidehutseko kideek zuzeneko kontzerturako sarrerak aspaldi bukatuak zirela jakitean. Donostiako Intxaurrondo kultur etxean bilduko dira gaur Mirailak diskoa osatu duten talde eta musikari guztiak, 21:30ean, aretoa mukuru beterik dagoela. Salbuespen bakarra egongo da, Gora Japon taldea ez baita zuzenean arituko. Talde bakoitzak diskorako ondutako bertsioa eta «beste kantu pare bat» joko ditu. «Talde bakoitzak 15 edo 20 minutu izango ditu, eta, oso luze gerta ez dadin, bi zatitan banatuko dugu kontzertua, tartean atsedenalditxo bat eginez». Lisabö bera aspaldi zuzenean aritu gabea da. 2011n atera zuen Animalia lotsatuen putzua azken lana. Orduko talde berarekin ariko da. Karlos Osinaga eta Javi Manterola gitarretan, Joseba Ponce eta Xabi Zabala baxuetan, eta Eneko Aranzasti eta Ivan Zabalegi baterietan. «Festa bat da guretzat, lagun eta familia girokoa ia. Motibaturik gaude, eta aurrera begira ere kolektibo moduan indarra eman digu».

(Berria egunkarian, 2017ko abenduaren 16an argitaratutako artikulua)