Transmisiorako, ezagutza beharrezkoa da. Hori bera buruan izanda eta euskal musikaren ezagutza sustatzeko asmoarekin sortu zuen BERRIAk Badok ataria, 2009an, Jon Eskisabel kazetariaren gidaritzapean. Datu base bat izan zen Badok hastapenetan, eta orain, hamabost urteren ondoren, izaera, diseinua eta funtzionalitatea aldatuak ditu. «Euskal musikaren entziklopedia handi bat», hala deskribatzen dute webgunea Eskisabelek eta Badok-eko gaur egungo arduradun Gorka Erostarbek. Hamabosgarren urteurrena ospatzeko, «euskal musikaren inguruan gorpuzten den komunitatea elkartzea» dute helburu, eta, hartarako, hamar musika talderen laguntzaz baliatuko dira. Taldeei esker, eta urteurrenaren harira, zuzenekoez eta kanta berriez disfrutatzeko aukera izango dute entzuleek.
‘Badok’ euskal musikaren atariak 38.705 abesti bildu ditu orain arte. BERRIA
Askotan, beharrak bultzaturik sortzen dira proiektuak, eta Eskisabelek argi du horrela izan zela Badok-ekin ere: “Garai hartan ez zegoen euskal musikari buruzko webgunerik, eta, era berean, etxe guztietan zegoen tresna bat zen Internet. Horregatik, euskal musikaren gaineko datuak biltzeko eta horiek edonork bilatzeko, beharrezkoa zen datu base bat”. Artxibo lana egitea izan zen hasierako lehentasuna. Alde batetik, talde eta artistak sailkatzea, eta, bestetik, haien biografiak erredaktatzea eta diskografiak osatzea. “Kazetaritza lan gutxi egiten genuen, soilik taldeen biografiak idazten genituenean. Eresbil euskal musikaren artxiboko edukia oso lagungarria izan zen, bertatik informazio asko jaso genuen eta”. Hasieran, euskal kantagintza modernotik, hau da, Ez Dok Amairu-ren eta Mixel Labeguerie-ren garaietatik 2000. urtera arteko informazioa jaso zuen atariak.
Badok datu base hutsa izan zen 2014. urtera arte. Urte hartan, abestiak erreproduzitzeko tresna jarri zuten abian. Eskisabel: “Ikusi genuen musika entzuteko plataforma digitalek indar handia hartu zutela, eta, horregatik, guk ere erreproduzitzeko aukera txertatu genuen”. Kazetariak argi du hura pauso handia izan zela, webguneko informazioa “analogikotik digitalera” pasatu zelako. “Erabiltzaileak izan zezakeen esperientzia erabat aldatu zen urte hartan”.
“Garai hartan ez zegoen euskal musikaren webgunerik, eta, era berean, etxe guztietan zegoen tresna bat zen Internet”
JON ESKISABEL / Kazetaria eta ‘Badok’-en arduradun ohia
Badok.eus webgunean milaka eduki daude: artistak eta taldeak, haiek generoka sailkatzen dituzten atalak, diskografiak eta biografiak, bideoklipak, kantuak… Gaur egun, 1.502 talde edo musikari daude sailkatuta webgunean. Diskoak 4.672 dira, eta abestiak, 38.705. Bideoklipak ere badaude webgunean, 2.896, hain zuzen ere. “Badok-ek eskaintzen duena gaur egun ez da beste lekuetan ikusten. Kanta bat entzuten duzun bitartean, gitarra nork jotzen duen edo ahotsak nork egiten dituen ikusi dezakezu, eta horrek testuinguru batean jartzen du abestia”, adierazi du Eskisabelek.
Zertarako erabil daiteke?
Gaur egun, Erostarberen ustez, hainbat funtzio ditu Badok-ek. Lehena: gordailuarena. Euskal musikaren kanta berri eta zaharrak biltzen dira bertan, eta, erreproduzitzeko aukerarekin, milaka kanta entzun daitezke. Musikak bilakaera izan duen moduan, Badok-ek berdin. Erostarbe: “Lehen, diskoak kaleratzen zituzten taldeek, eta orain, denborak aldatu egin dira. Gaur egun, abesti soilak eta bideoklipak bidaltzen dizkigute gehien, orain horrelako edukiek funtzionatzen dute eta”.
Bigarrena: berritasunari kasu egitea. Euskal taldeek kaleratutako kanta berriak webgunean jartzen dituzte, eta, hala, lan berrien erakusleiho bihurtu da. Erostarbek esan du talde ezagun, ezezagun, handi edo txikiek beren lekua dutela Badok-en: “Talde hasiberriek beren kantak bidaltzen dizkigute, eta guk gurean jartzen ditugu. Azken finean, badakigu haientzat erakusleiho bakarretarikoa dela gurea, eta, horregatik, arreta berezia jartzen dugu horretan”. Ez dago mugarik: euskal musikaren abesti berri orok bere lekua dauka plataforman.
“Gaur egun, abesti soilak eta bideoklipak bidaltzen dizkigute gehien, orain horrelako edukiek funtzionantzen dute eta”
GORKA EROSTARBE / Kazetaria eta ‘Badok’-en arduraduna
Hirugarrena: komunikabide baten izaera. Kontzertu kronikak, disko kritikak, albisteak eta erreportajeak irakur daitezke plataforman, besteak beste. Erostarbe: “Gaur egungo kazetaritzan kasu gutxi egiten zaio horrelako edukiari. Aldizkariaren formatua badugu, baina horri eustea ez da erraza”. Badok-eko aldizkari sailean, albisteez gain, euskal musikaren historia errepasatzen duten testuak badira, eta aktualitateari heltzen dioten elkarrizketak ere bai. Kritikei erreparatuz, Erostarbek uste du gaur egungo kazetaritza hankamotz dabilela: “Uste dut kazetaritzan ez genukeela soilik dagoena erakutsi behar; dagoen horren analisi kritikoak ere egin beharko genituzke, hor dago-eta aberastasuna”.
Laugarren eta azken funtzioa: amu moduan jokatzea. Erostarbek argi du sorkuntzaren bultzada Badok-en oinarrietako bat dela. “Zirikatzaile moduan jokatzen dugu batzuetan [barrez], artistei eta taldeei sortzen jarraitzeko amua botaz”.
Denborak ez du barkatzen, eta Badok ez da salbuespen bat. Azken hamabost urteetan, teknologiak aurrera egin du, eta Erostarbek argi du hor dutela etorkizuneko erronka. “Hurrengo hilabeteetan, Badok teknologikoki berritzeko asmoa dugu, eta agian estetikoki ere buelta bat emango diogu”. Horrez gain, taldeen informazioa berritzeko nahia erakutsi du: azken finean, denbora aurrera doan heinean, taldeek esperientzia berriak dituzte.
Ospatzeko garaia
Urteurrena ospatzeko garaia da, eta, horregatik, ekitaldi bereziak antolatu dituzte datozen hilabeteetarako. “Euskal musikaren inguruan gorpuzten den komunitatea irudikatzea da ospakizunaren asmoa, musikariak eta entzuleak elkartzea, denon artean hamabost urteak ospatzeko”. Horregatik, bi data ezarri dituzte egutegian: azaroaren 16a, eta Durangoko Azoka.
Bi data horietan zuzeneko bereziak egingo dituzte. “Bost talde bikote sortu ditugu, eta horietako bakoitzak kanta bat sortu du. Bertsio bat zehazki”. Erostarberen ideia izan zen kanta bakoitzak animalia bat izatea oinarri. “Euskarazko kantetan, animaliei erreferentzia asko egiten zaizkie, eta, horregatik, ideia horren ondoren, gure hamabosgarren urteurrenari Gure musika fauna deitu diogu”. Ahots Hutsez eta Arkaitz Miner; Ibil Bedi eta Ke Lepo; Mice eta Moxal; Benizze eta Odei; eta Ibon RG eta Mursego izango dira Gure musika fauna-n parte hartuko duten bost bikoteak. Haien bertsioak Badok-en jarriz joango dira hurrengo asteetan.
Azaroaren 16an, hiru bikotek kontzertua joko dute Hendaiako (Lapurdi) Borderline Fabrikan. “Leku oso aproposa iruditzen zaigu, Ipar eta Hego Euskal Herrira begira dagoelako”, esan du Erostarbek. Kalean hasiko dute eguna, 12:30ean, Ahots Hutsezen eta Arkaitz Minerren emanaldiarekin. “Talde bakoitzak bere kontzertua eskainiko du, eta gero, biek batera egindako bertsioa. Eguerdiko giro hori indartzeko asmoarekin goaz, jaialdiak beti gauez egiten baitira”. Zerbait jan ondoren, IbonRG igoko da oholtzara, bakarrik, Mursegok ezingo du-eta harekin bertan egon. Azkenik, 17:30ean Ibil Bedik eta Ke Lepok azken bi kontzertuak emango dituzte. Hendaian egingo duten jaialdirako sarrerak BERRIA dendan eros daitezke.
Hamar musika talde elkartu dituzte, binaka, eta horiek bost bertsio kaleratuko dituzte, denek animalia bat dutela oinarri
Urteurrenaren bigarren zatia Durangoko Azokarekin elkarlanean egingo du Badok-ek. “Azokarekin harremanean gaude beti. Normalen, guk egin izan dugu egunero azokan entzuten den musika zerrenda”. Abenduaren 5ean, tailer bat emango dute Amorante-k eta Rafa Rueda-k. Tailerra irakasleei zuzenduta egongo da bereziki. “Badok-ek hezkuntzan zer funtzio izan ditzakeen azalduko dute. Euskal irakasle askok ez dakite zer den Badok, eta balio asko izan dezake”. Hitzaldi praktikoa izango da, eta musikaz ere balidatuko dira Amorante eta Rueda.
Urteurrena amaitzeko, abenduaren 7an eta Gure musika fauna-ren zuzeneko kontzertuak osatzeko, lehendabizi Micek eta Moxalek emango dute kontzertua, eta, ondoren, berriz, Odeik eta Benizzek. Erostarbe: “Arratsalde-gau partean izango dira kontzertuak. Musika genero anitzez gozatzeko aukera izango da: rocka, elektronika, rapa, popa… Oraindik badago estigma edo klixe bat, euskal musika bakarra dela esaten duena. Nik gure gordailura sartzera gonbidatzen ditut hori esaten dutenak, ikus dezaten ze aberatsa eta askotarikoa den euskal musika”. Horrela bukatuko dute Badok-en hamabosgarren urteurrenaren ospakizuna. Bestalde, Gure musika fauna handitzeko asmoa erakutsi du Erostarbek: “Hurrengo urteetan, aleka-aleka, bilduma osatuz joango gara. Dena Badok-en entzungai egongo da, noski”.
