2023.12.22
Ilusioaren dir-dirra begiradan marraztuta sartu da Tolosako Fronton kafetegira. Herrikide pare bat agurtu leihotik besterantza eta solasteari ekin dio Xabier Zeberio-k Etxetxipia (Tolosa, Gipuzkoa, 1978). Bakarkako estreinako diskoa du Pause (Forbidden Colours). Ezin kontentuago dago harrerarekin: “Bere neurrian oihartzuna izaten ari da; disko hau ni naiz, eta harro nago”. Hiru kontzertutako biratxoa hasiko du bihar Gasteizko Aitzina Folk jaialdian (Jesus Ibañez de Matauko Antzokia, Hegoalde Gizarte Etxean. 19:00etan). Abenduaren 28an etxean ariko da, Tolosako Leidor aretoan (19:00), eta abenduaren 30ean Markina-Xemeingo (Bizkaia) Arretxinagako San Migelen (19:00). Laukote moldean ariko da lehen bietan: Aitor Etxebarria (teklatuak, sintetizadoreak eta diseinu sonoroa), Iñar Sastre (pianoa), Eñaut Zubizarreta Trigger (txeloa) eta Xabier Zeberio (biola, nyckelharpa eta biolina). Hirugarren kontzertuan Iñar Sastrerekin bikote formatuan ariko da.
Fronton kafetegia: otu zait ez litzatekeela leku txarra eta momentu txarra, ostiral eguerdia, ohiko formalismoetatik atera eta zure kantuak jotzen hasteko, ea zer pasatzen den…
Ez da batere leku txarra ez, herrikoia, zabala… gertatzen dena da horrelako musika proposamenek behar dutela giro berezi bat. Akaso lor liteke giro hori, baina jendea aurrera eta atzera asko ibiltzen da eta…
Behin jotzen hasita, ez zaizu iruditzen musikak berak lortuko lukeela jendea unibertso sonoro horretan sartzea, ? Badu gaitasun hori zure musikak.
Duela hilabete inguru aurrestreinaldi moduko bat izan genuen Beasaingo Igartza jauregian, eta orain artean izan gabeko sentsazio bat izan nuen emanaldi horretan: sortu zen halako atmosfera edo giro berezi bat, oso berezia. Behin jotzen hasita sortu zen eremu paralelo moduko bat. Sekulako esperientzia izan zen. Urteak ziren ez nuela hainbeste disfrutatzen zuzenean. Dena zen berria: kantuak, formazioa, giroa… eta zoragarri! Irudipena daukat datozen kontzertuetan ere zerbait berezia sortuko dela.
Tolosan, etxean, duzu bigarrena, abenduaren 28an.
Bai, beti berezia da Leidorren jotzea: aldeko eta kontrako elementuak dauzka zure herrian jotzeak, baina gero, asebetetzea ere neurrikoa da. Oso antzoki handia da Leidor: 800 lagun sartzen dira, eta betetzera hurbiltzen bada, oso gauza berezia izan liteke.
Pause musikal bat behar du mundu honek?
Musikala eta modu guztietako pausa behar du munduak. Ez dut nik ezer asmatuko, baina ez goaz oso bide honetik. Gelditu beharra dauka munduak zentzu askotan, eta baita musikaren esparruan ere. Ni saiatu naiz egiten nik gustura entzungo nukeen musika hori, eta konturatu naiz barrura begira egindako musikak erakartzen nauela, behar dudala. Horrek ez du esan nahi jai-giroko musika ez dudanik maite; asko jorratu dut, eta izugarri gustatzen zait, baina behar da gizarte mailan pause bat eta uste dut jendeak eskertzen duela.
“Musika bada baltsamikoa”, zioen Ruper Ordorika-k.
Bai, barnera begirako musika ez da bogan dagoen gauza bat egun, baina konturatu naiz bai zuzeneko horretan, edo diskoko kantuak partekatu ditudanean feedback handia izan dela. Konturatzen zara zenbat eta zenbat jende dagoen eremu barnerakoi-lasaigarriago hori arakatzeko beharrean, pause bat egiteko, bai musikan, bai gizartean, bai eguneroko bizi erritmoan. Eta ni naiz horietako bat; Pause jarri diot izenburu diskoari, baina azeleratua nabil guztiz. Gure egunerokoa da agenda hartu eta gauzak ezabatzen joatea. Aurrera egiten dugu abiadan, bideaz batere disfrutatu gabe. Eta musikak eragin dezake baltsamo hori, niri eragiten dit eta besteei sorrarazi nahi nieke hori ere, jakina. Gaur egun ez da erraza norbaitek disko bat osorik entzutea, baina ez da disko bereziki luzea, 35 minutu inguru ditu, eta egiten du gonbitea lasai entzuteko eta pausa hartzeko. Hori lortzen badu diskoak, ni pozik.
Balsa ere baltsamoa da. Beti da genero erakargarria dantzarako zein musikarako gonbitea egiteko. Zure unibertsoan sartzeko gonbitea egiten duzu Lautadako valsa-rekin, hain zuzen ere.
Ia hogei urtrez egon nintzen Arabako laudatan lanean, Aguraingo musika eskolan, hain zuzen ere. Nire bigarren etxea izan da, eta omenaldi moduko bat egin diot. Gonbitea balsarekin egiten dut bai; egia da oso elementu gutxirekin egindako konposaketa dirudiela, eta hala da, baina ditu asko landutako elementu sinpleak. Disko osoak ere bai, eta gustura nago diskoak lortutako osotasunarekin. Horretan Aitor Etxebarriaren eskua izan da ezinbestekoa. Hark lortu du orain artean nire musikarekin lortu ez dudana eta da hasi eta buka obra konpleto bat izatea. Nahiz eta oso kantu, giro, atmosfera desberdinak izan, entzuten da osotasun bat bezala. Musikari lagun batek esaten zidan eskultura bat bezala entzuten zela, eta hori lorpen bat da, harro egotekoa.
Liamekin etxean da beste kantu bat. Nor da Liam? Eta etxean egindako musika ez ote da ahazturiko musika molde bat?
Liam Ò Maonlaí da irlandar musikari fenomeno bat, extralurtar bat. Amaia Elizaran dantzariari esker ezagutu nuen Liam. Amaia dantzari izugarri bat da, eta zortea dut aspalditik ezagutzen baitut, bizilagunak baikinen txikitan. Harekin lan asko egindakoa naiz, batez ere azken bospasei urtean. Amaiak Irlandan ezagutu zuen Liam, Kultur Hiriburutza baten egitaraua zela medio, kultura minorizatuetako artisten enkontru batean. Oso lagunak egin ziren eta behin baino gehiagotan izan da Tolosan. Hala ezagutu nuen, eta izugarrizkoa da bere musika ahalmena eta jendeartetasuna. Ikusi zenituen The Pogueseko Shane MacGowani egin zioten hiletako irudiak?
Bai, ikusi ditut. Galdetu egin behar nizun Liamek MacGowan ezagutzen ote zuen?
Bai, horixe. Hantxe izan zen kantuan eta dantzan, eta baita txirula jotzen ere. Bere taldea Hothowse of Flowers da, 1988tik Irlandan izugarrizko oihartzuna duena. Pop-rocka, soula eta beste egiten ditu baina baita Irlandako tradizio musikan oinarrituta ere.
Eta nola bukatu zuen zure diskoko kantu hori grabatzen?
Behin baino gehiagotan izan da gure etxean. Banuen doinu bat erdi grabatua, eta otu zitzaidan agian egokia zela Liamek kantatzeko. Deitu egin nion ea animatuko ote zen. Animatu soilik ez, etxean bertan ginela idatzi zuen letra bat aste horretan bertan hil zitzaion lagun musikari artzain baten omenez. Jantzi zituen kaskoak eta kantua grabatu zuen bere horretan lehen kolpean: gauza harrigarri bat. Liamekin etxean da modu literalean: zapatak erantzi zituen, letra esku artean hartu eta afal-aurretik grabatu genuen. Oso momentu berezia izan zen.
Artzaina agurtu zuen beraz. Ez da urte ona izan musikari irlandarrentzat. Macgowan, Sinead O’Connor, Alan Griffin joan dira, besteak beste.
Begira, Sinead O’Connor ere ezagutzen zuen Liamek. Han eta hemen kolaboratzen du, eta mundu guztia ezagutzen du, zer esanik ez Irlandako musikan. Badute zerbait irlandarrek kantuarekiko, herriarekiko, popularrarekiko… Horixe esaten nion nire emazteari: nik horrelako hileta bat nahi nuke.
Non zira eta Agur t’erdi: euskal kantu tradiziozkoak zure lengoaiara ekarri dituzu.
Ekidin ezina den harremana dut tradiziozko musikarekin, maitasun handi bat Oskorriko garaietatik sortu zitzaidana. Oso gaztea nintzen Oskorrin sartu nintzenean, eta irakasbide izugarri bat izan zen. Beraz, ia ezinbestean automatikoki ateratzen zaizkit halako kantuak nire errepertoriora. Euskal Herrian izugarrizko ondarea dugu kantutegian, eta bi kantu horiek erdi jolasean atera zitzaizkidan. Etxean neuzkan maketa batean gordeta, eta erabat beste eremu batera eramanda daude. Gertatu izan zait inguruko jendeari erakustea, eta ez ohartzea zein kantuetatik eratorriak diren, baita musikarien artean ere, batez ere Non zira-rekin pasatu zait hori. Harrigarria egin zait, nik hain ebidente ikusten bainuen, baina horregatik da hain interesgarria kanpoko ikuspuntua ere musikan.
Harkaitz Canok dio aurkezpen testuan iparraldeko lurralde eta paisaietara daramala diskoak. Zenbait unetan beste epelatasun bat ere hartu diot diskoari neuk; paisaia konkretuera ez dakit, baina seguru eraman nauela begiak ixtera…
Ez da gutxi hori. Beti izan dut sekulako erakarmena Eskandinaviako musikarekiko. Nyckelharpa instrumentua bera Suediakoa da. Islandiako musika ere izugarri gustatzen zait. Aurten izan gara han eta zoragarria da: kulturalki magia berezi bat dauka. Agian da argiaren eta iluntasunaren arteko kontua, hotza… baina asko erakartzen eta eragiten dit. Asko entzuten dudan musika da, adibidez, Sigur Ros eta Olafur Arnaldsena. Oskorriren garaietan asko egokitu zitzaigun han jotzea, Suedian, Finlandian…
Orduan ezagutu zenuen nyckelharpa?
Bai, uda pare batean izan ginen Suedian Oskorrirekin. Instrumentua ezagutzen nuen lehenagotik, baina han musika tresna nazionala da. Han bereziki erabiltzen dute herri musikarako, dantzarako… hemen trikitia erabiltzen den modu bertsuan, gehienbat Estockholmetik iparralderako lurraldean. Han ezagutu nuen oraindik ere asko maite dudan taldea: Väsen. Hirukote instrumentala da: nyckelharpa, viola eta 12 sokatako gitarra. Jaialdietan ezagutu nituen, eta beraiekin harremanetan jarri nintzen, 2000. urtean edo. Irakatsi zidaten pixka bat, eta hasieratik maitasun istorioa bizi izan dut tresnarekin. Askoz identifikatuagoa sentitzen naiz nyckelharparekin biolinarekin baino.
Azken urteotan topatu dudan harribitxia izan da Aitor [Etxebarria]. Duela sei-zazpi urte ezagutu genuen elkar eta hasieratik guztiz ondo elkar hartu dugu. Aitor da fenomeno musikal bat: fenomeno bat da duelako sekulako intuizioa
Zergatik?
Tira, asko esatea da akaso, baina… Biolina izan da nire instrumentua, nire ezagutza musikala eta ia-ia irakaspen guztia biolinetik dator. Nyckelharparekin sentitzen naiz libreago beste eremu batzuk arakatzeko. Biolarekin ere biolinarekin baino gusturago sentitzen naiz. Izan liteke izaera kontua ere…
Izaera? Zein zentzutan?
Ni ez naiz biolin jotzailearen prototipoa. Biolina da instrumentu bat oso lehen planokoa, eta badute birtuosismorako joera bat eta ere. Biolina da pixka bat “hemen nago ni” esatea, eta esaterako kontrabaxua erabat kontrakoa da. Biola eta txeloa askoz ere instrumentu ederragoak iruditzen zaizkit. Identifikazio puntu gehiago daukat horiekin biolinarekin baino gehiago.
Zurearen gisako musikak sarri dakartza berekin etereoa, dotorea, zinematografikoa… eta gisako izenondoak. Eta izan badu hortik zureak ere, baina motz geratzea litzateke, bai baitago zerbait konkretuagoaren bilaketa.
Bai, zinematografikoa bada, baina horrekin badirudi zerbait oso etereoa, abstraktua, eta uste dut disko honek baduela mamia. Irudiak iradokitzen ditu, baina ez da hondoko musika soila. Badauka edukia, nire iritziz. Badauka melodia, badauka harmonia, eta pieza bakoitzak idiosinkrasia bat oso markatua.
Oinarri klasiko-garaikidea izanik, pop piezak bihurtzeko saiakera bat?
Bai, hori da. Niri asko gustatzen zait nire musikaz hitz egitea eta sailkatzea. Izan ere sarri geratu ohi naiz inoren bidean, eta hori izan liteke aldeko, baina nik handikap bat bezala bizi dut. Gaur egun egiten duzu hardcorea, edo folka, edo reggeatoia, edo musika klasikoa, edo popa… baina askotan geratzen naiz ez dakidala non nagoen. Eta arazo bat da zinez. Etiketa bat ez baduzu, eta sailkatzen ez bazaituzte ikusgaitasuna galtzen duzu, eta han edo hemen jotzeko aukera ere bai; izan ere, jaialdi asko genero edo etiketen arabera antolatzen dira.
Bada ez dago erraza zurea etiketatzen…
Nire musika iritsi da jendearengana, hainbat proiektu eta taldetan aritu izan naiz eta 170 disko baino gehiagotan aritu naiz, eta zorionez asko entzun izan dira; baina musikari bezala ez da erraza egiten dudana etiketatzen, ez naiz folk biolin jotzaile bat, edo musika klasikoko biolinjotzaile bat… Bidegurutze moduko batean nago, eta nik musika sortzen dudanean beste guzti hori ere banaiz. Izugarri gustatzen zait Eñaut Elorrieta-rekin jotzea bere pop abestietan, izugarri disfutatu dut folk hutsa egiten Okorri-rekin, edo herri kantagintza Benito Lertxundi-rekin; musika klasikoa izugarri gustatzen zait. Saiatzen naiz beti belarriak adi izaten eta egiten dudan hori errespetuz egiten, eta beti ikasteko prest egoten. Horrtatik guztitik ateratzen dena naiz ni.
Aitor Etxebarriaren belarriak zer dira?
Azken urteotan topatu dudan harribitxia izan da Aitor. Duela sei-zazpi urte ezagutu genuen elkar eta hasieratik guztiz ondo elkar hartu dugu. Aitor da fenomeno musikal bat: fenomeno bat da duelako sekulako intuizioa. Nola esan…
Ez dauka aurreiritzirik.
Horixe bera: aurreiritziz beteta gaude guztiok, eta zer esanik ez musikaren munduan. Kontserbatoriotik igaro garenok, eta tira, alderantziz ere bai. Eta Aitorrek dauka xalotasun bat oso garrantzitsua dena sorkuntzan, eta dauka ikuspuntu bat dir-dirra ematen diona obra bati. Niri sekula bururatuko ez litzaizkidakeen gauzak bururatzen zaizkio berari, eta oso ondo elkar hartzen dugu, osagarriak garelako guztiz. Elkarrekin lan asko egin dugu azken urteetan; bera nire proiektuetan izan da, eta alderantziz ere bai, esaterako zinemarako bere soinu banda ia guztietan aritu naiz. Batzuetan sinergia bereziak sortzen dira: elkar fitxatuak geunden, eta Bilboko Gau Zuria jaialdiko emanaldi batean topo egin genuen azkenean; orduz geroztik elkarrekin. Jende askorekin elkartzen zara musikaren bidean, baina askorekin ez daukazu inolako sintoniarik: gurea hasieratik izan zen berezia. Nik dauzkadan hutsuneak berak betetzen ditu, eta berak dituen hutsuneak nik betetzen ditut.
Konfiantza osoa izan duzu beregan, alegia.
Disko honetan gai izan naiz bere gain uzteko ekoizpenaren ardura ia guztia, eta neure buruari balioa ematen diot horretan, ez baita erraza izaten delegatzea, eta jakitea noiz nori zer utzi. Egoak indar handia dauka, eta asmatu egin behar da, baina honako honetan ziur naiz asmatu dudala. Nik neuk hartuko ez nituzkeen erabaki asko hartu ditut Aitorri esker, beregan konfiantza izateari esker. Bere erabakiak eraman du diskoa beste plano batera; diskoak hegan egitea lortu du, eta bidean geratu dira kantu asko neronek sartzea pentsatzen nituenak. Niretzat kantu onenak zirenak kanpoan geratu dira, eta esaten nion: “Kabroi bat zara baina arrazoia daukazu!”. Lankidetza emankorra eta polita.
Zein gabezia ditu Xabier Zeberiok?
Tira, pila bat, mordoa. Ahal dudana egiten dut nik ere. Ideiak oso argi neuzkan diskorako, baina ez naiz sentitzen gai ekoizpen aldetik Aitorrek egin duena egiteko, bai teknikoki, bai sonorikoki, elementu birtualak sartzeko.… Nik ditutan hutsune handienak dira bere bertutetak, eta alderantziz. Hori ez da erraz topatzea.
Durangoko Azokan Forbidden Colours zigiluaren erakusmahaian egon zinen, besteak beste Amoranterekin, Galder-ekin, Moxalekin… Rockeroak dira, edo izan dira, eta nor bere lengoaia propioa bilatzen ari da. Horrek batzen zaituztete?
Forbidden izan da ezinbestekoa disko hau atera nezan. Aitorrek bultzatu ez balit, ez zen aterako. Nik ez nuen inolako intentziroik disko bat bakarka ateratzeko, eta grabaturik neuzkan maketak entzutean Aitorrek esan zidan hor disko baterako oso materiale ona zegoela. Egun batean bere etxean ninztela galdegin zidan ea atera nahi nuen diskoa Forbiddenekin. Horrek adierazten du zein garrantzitsua izaten den bidea, norekin elkartzen zaren noiz. Gehienetan ez baita izaten “nik diskoa nahi dut eta diskoa aterako dut orain”. Forbidden familia bat bihurtu da, sekulako katalogo interesgarria osatzen ari da, eta ohore bat da hor egotea. Salmentetan ez da erreferente bat izango, baina bai kontzeptu aldetik, estetikoki, proposmaen aldetik… Kariño handia dago produktuarekiko, eta hori dena nabaritzen da. Zaintzen da musika, zaintzen da estetika, zaintzen da diseinua eta zaintzen da jendea. Galder-ek (Galder Izagirre) Durangon esan zidan han geundenok batzen gintuena zela ari ginela egiten zerbait oso barrukoa, benetazkoa…
Oinarri bat izanez gero, ezjakintasuna eta intuizioa gauza ederrak dira sorkuntzarako
Lengoaia propio bat lantzen ari zarete guztiak.
Bai, erabat ados nago Galderrek esandakoarekin. Sentitzen naiz erabat identifikatua Pause diskoarekin. Pause naiz ni, baina benetako ni, ez da nik egindako disko bat, baizik eta naiz ni. Jendeari gustatuko zaio gehiago edo gutxiago, edo jasoko du gehiago edo gutxiago, baina ni munduaren amaierara noa disko honekin. Konturatu naiz zerbait benetakoa egiten duzunean jendeari iritsi egiten zaiola. Eta oso harro nago horretaz. Gaur egun dena egiten da itxurari begira, eta zer-nola egin behar den jendeari gusta dakion, eta musika egiteko modu bat da hori, eta errespetu guztia horri, baina ni harro nago egindako hautuaz, eta uste dut Forbiddenen dauden guztiek hori dutela ardatza. Horrez gain, oso harreman ona dugu gure artean. Gozamen hutsa izan da jende hau ezagutzea eta Azoka partekatzea Moxalekin, Galderrekin, Amoranterekin…
Amorante ezagutzen zenuen aurretik, ezta? Bere Harri herri har diskoko Erreka kantuan parte hartu duzu.
Horixe da. Hori beste opari bat izan da, halako disko ederrean eta kantu horretan bereziki parte hartu ahal izatea. Sinergiak sortzen direnean… Amorantek behin esan zidan fijatu zela Izarorentzako egin nituen moldaketa batzuetan. Ni harrituta: “Horretan fijatu zara?”.
Horrelako gauzekin asko disfrutatzen dut, bideak gurutzatzen direnean, alegia.
Salento eta Urak dakarrena: jarraian doazen bi abesti, akaso dira diskoko bi abesti zinematografikoenak. Nola bihurtzen da musika urak dakarren hori?
Urak dakarrena dator aurreko kantu baten bertsio batetik, eta hor dago Alos Quartet-eko soka sekzioa. Ikastolen Elkartetik enkargu bat jaso nuen haur txikientzako musika egiteko, emozioen inguruko lanketa bat egiteko. Emozio bakoitzarekin pieza bat konposatzea zen erronka: poza, tristura, amorrua, gorrotoa… instrumentalak guztiak. Duela pare bat urte egin nuen eta oso interesgarria izan zen. Urak dakarrena-ren jatorrizkoak izenburua zuen tristura. Tristura, ura, urak dakarrena… Diskorako aldatu egin nuen, Alos Quartetekin osatu nuen, gauzatxo batzuk aldatu eta hor dago kantua.
Salento zer da?
Salento kantua Liamengandik dator. Kantu horretan harpa Liamek jotzen du. Gure etxera etorri zenean artzain musikariaren lagunari eskainitako abestia kantatzera eta grabatzera, harparekin ere lardaskan ibili zen. Une batean grabatu egin nuen eta hor geratu zen. Gerora berriro jarri eta buklean jarrita iruditu zitzaidan abestia zegoela hor. Ez dauka produkziorik eta deus ez, orduan grabatu bezala dago. Bere jolas bukle horren gainean sortu nuen pieza, gehitu nion melodia eta abar. Salento berez da Kolonbiako herri bat, Eje Cafeteron, mendialdean dagoen herri txiki polit bat. Duela bi urte Bogotan izan ginen Amaia Elizaran eta biok emanaldi bat egiten. Eta gero familiarekin aprobetxatu genuen han geratzeko. Oso herri polita iruditu zitzaidan Salento, eta hortik izena.
Bi piezarik zinematografikoenak?
Bai, izan daiteke. Salento-gatik esan didate baduela Gustavo Santaolallaren zerbait… Beraz, posible da bai. Ea noiz etortzen zaidan aukera film baten musika egiteko.
Gustatuko litzaizuke?
Bai, izugarri. Ezagutu dut zinemarako musikaren mundu hori, asko gustatzen zait eta uste dut izango nukeela zer esana.
Iragan azaroan zortzi urte igaro dira Oskorrik azken kontzertua eman zuenetik. Denboraren ikusmirarekin, zer nolako marka utzi dizu gorputzean agur hark, nola gorpuztu da zure baitan?
Oskorriren agurra momentu gogorra izan zen. Oskorri nire bizitza izan da, Oskorri nire unibertsitatea izan da. Ikasketak bukatu bezain pronto, artean ume-moko bat nintzela sartu nintzen Oskorrin. Nire lagunak unibertsitatera joan zirenean ni sartu nintzen Oskorrin, eta han ikasi nuen ikasi nahi nuen guztia. Ikasi nuen musikari izaten zentzurik zabalenean. Musika ogibide bezala hartzea zer den, talde batean aritzea zer den, sorkuntza zer den, zuzenekoa zer den, kultura desberdinak ezagutzea zer den… dena edo ia dena. Talde batean beti daude gora-beherak, ez da ezer idilikoa, baina ikasketa handia izan zen. Talde funtzionamendua zuen nahiz eta Natxo De Felipe izan liderra. Esperientzia izugarria, nahiz eta bukaera gogorra izan zen. Erabaki genuen uztea, eta orain zer?
Eta, zer erantzun eman diozu “orain zer?” horri?
Gordina iruditu arren, esaten dut: “Eskerrak utzi genuen, bestela ezingo nituzkeen egin ditudan beste gauzak egin”. Ate bat itxi zen, baina leiho asko ireki ere bai. Daukadan sentsazioa da egin behar zena egin genuela; garai onean hartutako erretiroa, alegia. Ondo bukatu genuen, goran bukatu genuen, eta ez daukat pena nostalgikorik. Askotan pentsatzen dut gaur zer izango ote ginatekeen, eta uff… zalantzak sortzen dizkit. Urte gutxian, azken bost urteetan, hainbeste aldatu da musika panorama ez dakidala nola funtzionatuko genukeen gaur egun. Gogorra izan zen, baina damurik gabekoa. Eta harreman itzela dugu gure artean, aldiro elkartzen gara.
Noizbait atera liteke proiekturen bat Oskorriren errauts horietatik?
Ez dut uste, edo zaila ikusten dut behintzat. Hura bukatu zen, eta listo, bukatu zen. Batek daki, baina revival-ik ez da izango. Pena ere ematen du noski: zuzenean oso gustura joko bainuke talde horrekin. Banda handi bat da, eta zuzeneko sentsazioak Oskorrirekin izugarriak izan dira.
Joserra Senperena musikari eta piano-jotzailearekin topo egin dut berriki; haren Blues pasadizoak lanean kolaboratu zenuen eta honako galdera utzi dit zuretzat: “Hogeita hamar urte izan arte ez nuen musika idazteko beharrik izan, nahikoa nuen interprete izatearekin. Zuk ere urteak eman dituzu interprete gisa, eta orain grabatu duzu zuk idatzitako musika lehen aldiz. Noiz eta zer dela eta eman duzu pausu hori?”.
Tira, lehendabizi esan beharko nuke musika idatzi izan dudala. Alos Quarteten musika nik idatzitakoa da; hamabost bat urte badira musika idazten. Oskorriren zenbait kantu ere nik idatzitakoak izan ziren. Hori ere aipatzekoa da: Oskorrin nolako konfiantza izan zuten nigan, eta nolako aukera ederra eman zidaten neure kantuak sortzeko eta gero taldean grabatu eta jotzeko. 19-20 urte izango nituen eta berdintasun aukera nuen. Ez zinistekoa da hori gaur egundik begiratuta. Pertsona bati bere ogibidean konfiantza ematen badizou, hazteko aukera ematen diozu, eta hori gauza handia da. Nik konposizioaz ez nuen ideiarik ere, esan nahi dut ez nuen konposizioa ikasi. Baina konfiantza horrekin hasi nintzen, eta akaso hor dago gakoa. Akademikoki asko ikasten denean, asko ikasten da teorikoki, edo asko ikasten da zer ez den egin behar, eta azkenean blokeo bat sentitzen duzu. Hori gertatu zait niri biolinarekin. Hainbeste ikasi dut, hainbeste azterketa pasa ditut, eta hainbeste aldiz esan didate hau ez, eta hori ez, azkenean blokeo moduko bat sentitzen dudala. Baina nyckleharpa eta biola nire kabuz ikasten joan naizenez… askatasuna sentitzen dut. Burua erabat libre daukat, ez dauzkat ezpatak mehatxuka alde guztietatik. Oinarri bat izanez gero, ezjakintasuna eta intuizioa gauza ederrak dira sorkuntzarako. Ni ez naiz gai orkestra baterako musika idazteko, ezaguzten ditut nire mugak, baina horrek badu bere ifrentzua eta da askatasuna.
Zure izenez lehen diskoa, hori bai.
Bai, hori kasualitate sorta bat izan da. Beti izan dut materiala gordeta, maketak eta abar. Ez duzu jakiten izango den Alos Quarteten disko baterako, dokumental baterako edo zertarako… Zirkunstantziak, norekin elkartzen zaren… Aitor Etxebarriak xaxatu ninduen bakarrik ateratzeko: “Hau niretzat ez da Alos, zuk saiatu behar zenuke ateratzen, beste sonoritate batekin, beste era batera”, eta hemen da. Lehengoan batek aipatu zidan: “Alos badago baina ez da Alos, beste zerbait da”. Eta hori da, beste bide bat da, beste lengoaia bat, eta hori ere polita da.
Zuk zer galdera utziko zenioke Joserra Senperenari, egingo diogu-eta.
Joserra, bat-batean utzi zenion zuzenean jotzeari, beste taldeetako musikari modura: bizi izan zinen birak egiten 20-25 urtez: Mikel Erentxun, Fito… Eta erabaki zenuen hori moztea eta zure musika sontzea hastea. Zerk eraman zintuen erabaki horretara?